Một ngôi nhà nhật bản truyền thống không chỉ được hình thành từ nét văn hóa đặc trưng của Nhật Bản mà nó còn đại diện cho lịch sử của cả một dân tộc. Không những tổng thể căn nhà và ngoại cảnh được thiết kế theo phong cách Nhật Bản. Mà kể cả các khu vực phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ và nhà tắm cũng rất được chú trọng.
Một ngôi nhà truyền thống Nhật Bản cần thoả mãn điều kiện gì?
Khác hẳn với những ngôi nhà hiện đại đang dần chiếm đa số ở Nhật Bản, các ngôi nhà truyền thống vẫn được lưu giữ và mang nét đặc trưng riêng biệt từ kiến trúc xây dựng đến nội thất trang trí.
1. Thân thiện với thiên nhiên
Đắm mình trong thiên nhiên luôn đem đến cảm giác yên bình và thư thái. Cũng vì thế mà khi bước vào một ngôi nhà truyền thống ở Nhật Bản bạn sẽ cảm thấy rất bình yên. Phong cách thiết kế gần gũi với thiên nhiên, luôn có mảnh vườn và sân trước rộng rãi trồng nhiều cây xanh.
Ngay trong chính ngôi nhà bạn cũng có thể cảm nhận được hơi thở thiên nhiên tràn ngập. Không chỉ bởi cây cảnh trang trí mà từng vách gỗ, cột gỗ luôn bao phủ khắp kiến trúc. Gỗ mà người Nhật sử dụng để xây nhà truyền thống không được sơn phủ mà giữ nguyên màu sắc và vẻ đẹp vốn có.
2. Bố trí theo phong cách tối giản
Không chỉ riêng nhà Nhật Bản, phong cách tối giản hiện nay tối giản đã trở thành một xu hướng thiết kế phổ biến. Trong một căn nhà truyền thống Nhật Bản, phong cách tối giản thể hiện qua việc bố trí rất ít vật dụng nội thất trong phòng.
Hơn nữa, các vật dụng hoặc thiết kế phải linh hoạt, có thể thay đổi để thực hiện nhiều chức năng. Fusuma (襖) có thể xem là một ví dụ điển hình. Đây là dạng vách ngăn giữa các phòng làm bằng khung gỗ và giấy. Điểm đặc biệt là chúng vừa là vách ngăn vừa là cửa trượt, không những tiện dụng mà còn rất thẩm mỹ, nhiều Fusuma trông như một tác phẩm nghệ thuật.
3. Ánh sáng là chủ đạo
Gần gũi với thiên nhiên không chỉ gắn mình với cây cối hay vật dụng từ tự nhiên, mà còn chú trọng tận dụng ánh sáng tự nhiên. Nhà truyền thống Nhật Bản được thiết kế sao cho đón nhiều ánh sáng tự nhiên nhất, trong đó bao gồm cả sử dụng các vật dụng có thể ít cản sáng, dẫn sáng tự nhiên vào nhà.
Hai ví dụ nổi bật là Shoji và Ranma. Shoji (障子) là cửa trượt dùng cho cả nội và ngoại thất. Không dùng kính, cửa Shoji dùng giấy mờ dán lên khung gỗ, nhờ đó ánh sáng tự nhiên vẫn có thể xuyên qua cửa.
Ranma (欄間) là những tấm gỗ được bố trí phía trên Shoji hoặc Fusuma. Được điêu khắc đẹp mắt, Ranma không chỉ tôn thêm nét thẩm mỹ mà còn dẫn ánh sáng tràn ngập các căn phòng nhờ những kẽ hở trên chúng.
Điểm nhấn thiết kế của nhà truyền thống Nhật Bản
Một ngôi nhà truyền thống ở Nhật luôn mang đậm những nét đặc trưng trong kiến trúc và văn hóa Nhật Bản. Chúng được hình thành từ những điểm nhắn rất đặc biệt trong khâu thiết kế và cách sử dụng vật liệu. Sự kết hợp này được hình thành từ cảm giác yên bình từ nhiên nhiên và từ sự mộc mạc giản dị trong phong cách sống của người Nhật Bản.
1. Cổng và hàng rào
Nếu ngôi nhà là không gian riêng tư của mỗi người, thì cổng và hàng rào là đại diện cho sự ngăn cách thế giới bên ngoài và bên trong ngôi nhà. Cổng nhà cũng rất được chú trọng, mang nét đơn sơ, cổ kính và thẩm mỹ. Thường gần khu vực cổng sẽ được trồng thêm hoa anh đào - một biểu trưng cho văn hóa Nhật.
2. Mái ngói và có hiên nhà
Khí hậu Nhật Bản thường xuyên có mưa lớn và những cơn bão. Vì thế ngoại thất của căn nhà, như mái ngói, phải được thiết kế để thích ứng với khí hậu. Mái nhà thường được lợp ngói để nước mưa rơi xuống dễ dàng, không đọng nước, đặc biệt ngói còn có thể chịu được mưa, nắng, như một sự bảo vệ vững chãi cho ngôi nhà.
Dưới mái ngói là hiên nhà rộng, thoải để mưa lớn khó hắt vào nhà. Vào ngày không mưa, hiên nhà là nơi lý tưởng để ngồi hóng gió và thưởng trà. Mái hiên cũng được thiết kế để có thể đón được nhiều ánh sáng và gió tự nhiên vào ngôi nhà.
3. Tiền sảnh Genkan đậm chất Nhật Bản
Bước qua cửa không có nghĩa là vào nhà ngay, mà tại khu vực cửa chính ra vào sẽ có sảnh đón khách. Sảnh này được gọi là Genkan (玄関), có thể xem là không gian chuyển tiếp giữa ngoài trời và trong nhà.
Ở Genkan thường đặt tủ đựng giày, ô dù, móc treo áo khoác, giúp bạn dễ dàng lấy vật dụng khi cần ra vào. Sàn Genkan cũng đặt thấp hơn sàn nhà, tạo sự tách biệt cho hai không gian. Điều này cũng thể hiện sự tinh tế của người Nhật trong từng việc nhỏ nhặt, một nét nổi bật trong văn hóa truyền thống của họ.
4. Cửa trượt và chiếu tatami
Nội thất trong nhà truyền thống Nhật Bản nổi bật với cửa trượt và chiếu tatami. Như đã đề cập ở trên, cửa trượt được làm bằng các vật liệu tự nhiên gồm giấy trên khung gỗ hoặc tre. Lớp giấy mỏng giúp điều tiết lượng ánh sáng vào nhà, để ngôi nhà tràn ngập trong ánh sáng tự nhiên nhưng không gây khó chịu, oi bức.
Bên cạnh cửa trượt, chiếu tatami là một đặc trưng văn hóa không thể thiếu. Không chỉ trong các ngôi nhà truyền thống, tatami đến nay vẫn được xem là một đơn vị đo diện tích nhà phổ biến ở Nhật. Chiếu được làm bằng rơm, cỏ và vải vụn, viền bằng vải, tạo cảm giác êm ái khi ngồi hay đi trên chiếu. Với đặc điểm ấm vào mùa đông, mát vào mùa hè, chiếu tatami là vật dụng đi liền với mọi căn nhà truyền thống Nhật Bản.
5. Ưu tiên sử dụng vật liệu gỗ tự nhiên
Mọi vật liệu xây dựng trong nhà truyền thống chủ yếu đều được làm bằng giấy và gỗ. Đặc biệt là giữ nguyên màu sắc, hoa văn của gỗ tự nhiên, giúp con người có thể cảm nhận được thiên nhiên chân thực nhất.
Trong nhiều kiến trúc truyền thống, như đền, miếu, người ta không dùng đinh mà lắp ghép các miếng gỗ lại với nhau, gọi là Tokyō (斗きょう). Không những tối giản vật liệu mà còn thể hiện được tính bền vững và sự kết nối sâu sắc với thiên nhiên.
6. Trang trí vườn với đá tự nhiên
Mỗi ngôi nhà Nhật Bản đều chú trọng sự tôn nghiêm đối với thiên nhiên, như yếu tố thẩm mỹ cân bằng giữa nhân tạo và tự nhiên. Ngoài vật liệu gỗ, một đặc điểm tự nhiên phổ biến khác của nội thất Nhật Bản chính là những khu vườn có trang trí đá tự nhiên đơn giản.
Vườn được trang trí đá tự nhiên thường bao gồm đá, nước và một số cây xanh trên cát hoặc sỏi. Nhằm mục đích tạo sự hòa hợp với thiên nhiên, đồng thời tạo không gian thiền định và góp phần nhận thức về ý nghĩa của sự tồn tại của chúng ta.
Tham khảo các mẫu nhà Nhật Bản truyền thống
Những ngôi nhà truyền thống Nhật Bản tồn tại đến ngày nay vẫn gìn giữ vẹn nguyên những đặc trưng văn hóa có từ thời Edo. Nét độc đáo từ văn hóa Nhật Bản kết hợp với vẻ mộc mạc, yên bình, gần gũi với thiên nhiên luôn là điểm cuốn hút khó tả khiến nhiều người say mê.
1. Mẫu nhà Nhật Bản truyền thống cổ xưa có sân vườn
Những mẫu nhà truyền thống cổ xưa của Nhật Bản chắc chắn sẽ luôn đi kèm với vườn cây. Thể hiện sự gắn kết và hòa mình vào thiên nhiên xung quanh. Các vật liệu sử dụng cũng làm từ thiên nhiên như gỗ tự nhiên, giấy làm khung cửa và đá tự nhiên để trang trí sân vườn.
2. Mẫu nhà Nhật Bản truyền thống có ao cá
Ngoài các vườn cây tự nhiên ra thì lối kiến trúc truyền thống Nhật Bản rất ưa chuộng thiết kế ao cá koi. Vốn ưa chuộng sự yên bình nên khi thiết kế họ sẽ đưa các yếu tô cơ bản như thực vật, nước, đá và kết hợp chúng lại để tạo ra sự hòa hợp.
3. Mẫu nhà truyền thống Nhật Bản với vườn đá kết hợp
Tận dụng những vật liệu từ thiên nhiên, phong cách tối giản và những vật dụng linh hoạt, tất cả tạo nên nét đặc trưng của ngôi nhà truyền thống Nhật Bản. Thiết kế đưa con người đến gần thiên nhiên ngày nay đang được học hỏi và áp dụng nhiều trong thiết kế kiến trúc, giúp con người cảm nhận được sự bình yên mà thiên nhiên đem lại, thư giãn sau một ngày căng thẳng và mệt nhọc.
