Phương pháp giúp các mẹ cho bé ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, lại còn giúp bé có tính tự lập và xây dựng thói quen ăn uống tốt. Cùng tìm hiểu thực đơn ăn dặm kiểu Nhật trong bài viết hôm nay!
1. Ăn dặm kiểu Nhật là gì?
Ăn dặm kiểu Nhật là một phương pháp phối hợp các loại thực phẩm khác nhau cho trẻ làm quen với nhiều loại thức ăn từ sớm, giúp trẻ phát triển vị giác và hình thành thói quen ăn uống lành mạnh. Phương pháp này bắt đầu khi trẻ đạt khoảng 5-6 tháng tuổi, với mục tiêu chính là phát triển vị giác và thói quen ăn uống lành mạnh cho trẻ.
Ăn dặm kiểu Nhật.
Đặc điểm nổi bật của ăn dặm kiểu Nhật là sự đơn giản và tự nhiên trong chế biến thực phẩm. Thực phẩm ban đầu thường là cháo trắng nấu loãng, sau đó dần dần thêm các loại rau củ, thịt, cá. Các món ăn không sử dụng gia vị như muối hay đường, giúp trẻ cảm nhận được hương vị tự nhiên của từng loại thực phẩm. Trẻ được khuyến khích tự ăn và khám phá thức ăn bằng tay, điều này giúp phát triển kỹ năng cầm nắm và nhai.
Ăn dặm kiểu Nhật.
Phương pháp này cũng chú trọng tạo ra không khí ăn uống vui vẻ, không ép buộc trẻ ăn, giúp trẻ hình thành thói quen ăn uống đúng giờ và cùng ăn với gia đình. Ăn dặm kiểu Nhật không chỉ giúp trẻ phát triển vị giác mà còn tạo nền tảng cho chế độ ăn uống lành mạnh trong tương lai.
2. Lợi ích của phương pháp ăn dặm kiểu Nhật
2.1 Phát triển vị giác
Cho bé ăn dặm kiểu Nhật.
Theo phương pháp ăn dặm kiểu Nhật, thức ăn không được nêm muối, đường hay các gia vị khác, giúp trẻ cảm nhận và phân biệt các mùi vị nguyên bản từ từng loại thực phẩm. Đồng thời, phương pháp này giới thiệu nhiều loại thực phẩm khác nhau, bao gồm rau củ, thịt, cá và các loại hạt, giúp trẻ làm quen với nhiều mùi vị phong phú. Mỗi loại thực phẩm được giới thiệu riêng lẻ, giúp trẻ tập trung vào từng hương vị cụ thể mà không bị lẫn lộn, từ đó phát triển vị giác một cách tự nhiên và đa dạng. Nhờ cách tiếp cận này, trẻ có thể nhận biết và yêu thích nhiều loại thực phẩm khác nhau từ sớm.
2.2 Phát triển kỹ năng ăn uống
Cho bé ăn dặm kiểu Nhật.
Nhờ việc khuyến khích trẻ tự lập và khám phá thực phẩm, phương pháp ăn dặm kiểu Nhật giúp trẻ phát triển kỹ năng ăn uống từ sớm. Trẻ được cho phép tự cầm nắm và ăn thức ăn bằng tay, điều này không chỉ giúp phát triển kỹ năng vận động mà còn rèn luyện kỹ năng cầm nắm và nhai. Việc tự ăn giúp trẻ học cách kiểm soát lượng thức ăn và làm quen với kết cấu của thực phẩm. Bên cạnh đó, thức ăn được chế biến từ mềm đến cứng dần, phù hợp với sự phát triển khả năng nhai của trẻ. Việc không ép buộc trẻ ăn và tạo ra môi trường ăn uống vui vẻ, thoải mái cũng giúp trẻ cảm thấy hứng thú và tự tin hơn khi ăn uống.
2.3 Luyện thói quen ăn uống lành mạnh
Cho bé ăn dặm kiểu Nhật.
Ăn dặm kiểu Nhật giúp trẻ hình thành thói quen ăn uống lành mạnh bằng cách tạo môi trường ăn uống tích cực và khoa học. Trẻ được khuyến khích ăn uống đúng giờ và ngồi cùng bàn ăn với gia đình, tạo nên thói quen ăn uống đều đặn và gắn kết gia đình. Thực phẩm được chế biến đơn giản, không sử dụng gia vị như muối và đường, giúp trẻ quen với hương vị tự nhiên và tránh lệ thuộc vào gia vị. Không khí ăn uống vui vẻ và không ép buộc giúp trẻ cảm thấy thoải mái, hứng thú với bữa ăn, từ đó hình thành thói quen ăn uống tích cực.
2.4 Cân bằng dinh dưỡng
Cháo ăn dặm kiểu Nhật.
Phương pháp này bắt đầu với những thực phẩm dễ tiếp nhận như cháo trắng nấu loãng, sau đó dần dần giới thiệu các loại rau củ, thịt và cá. Thực phẩm được chế biến đơn giản và không sử dụng gia vị như muối và đường, giúp trẻ tiếp nhận những hương vị tự nhiên và phát triển vị giác một cách tự nhiên. Việc đa dạng hóa các loại thực phẩm giúp đảm bảo cung cấp đủ các chất dinh dưỡng như protein, vitamin, và khoáng chất cho sự phát triển toàn diện của trẻ.
2.5 Hạn chế việc kén chọn thức ăn
Cháo ăn dặm kiểu Nhật.
Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật không chỉ giúp cân bằng dinh dưỡng mà còn hạn chế hiện tượng trẻ kén chọn thực phẩm, từ đó tạo ra các thói quen ăn uống tích cực. Bằng cách giới thiệu từng loại thực phẩm riêng lẻ và không sử dụng gia vị như muối và đường, phương pháp này khuyến khích trẻ thử nghiệm và tiếp nhận nhiều loại thực phẩm khác nhau từ sớm. Cho trẻ tiếp cận và yêu thích nhiều món ăn giúp ngăn ngừa tình trạng kén chọn thực phẩm, điều này rất quan trọng để đảm bảo trẻ nhận đủ dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển toàn diện.
3. Gợi ý thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho từng giai đoạn
Về mặt lý thuyết, không có một công thức nhất định nào quy định cho thực đơn ăn dặm kiểu Nhật, tuy nhiên các mẹ cũng có thể tham khảo những gợi ý sau.
3.1 Thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho bé 5 - 6 tháng tuổi
Khi bé được 5 tháng tuổi, sữa mẹ đã không còn cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho bé, và các mẹ cũng đã có thể cho bé bắt đầu tập ăn dặm theo kiểu Nhật. Khi chúng ta thấy trẻ đã ngồi vững không cần sự trợ giúp, bú ít hơn, mút tay và sẵn sàng tiếp nhận thức ăn khi người lớn đưa vào miệng hãy cho con ăn dặm.
Thực đơn ăn dặm cho bé 5 tháng kiểu Nhật.
Thực đơn ăn dặm cho trẻ 5 tháng tuổi trong tuần đầu tiên, cha mẹ nên cho con làm quen với cháo loãng rây/ xay nhuyễn, cháo nấu với tỉ lệ 1 phần gạo : 10 phần nước.
Thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho bé 6 tháng.
Sau khi bé đã quen với cháo với tỉ lệ 1:10 như trên, các mẹ có thể cho thêm các loại thực phẩm khác để bé từ từ làm quen. Trong giai đoạn nuốt chửng này, có một số nhóm thực phẩm dùng phương pháp hấp chín rồi nghiền nhuyễn cho bé có thể tham khảo như sau.
- Nhóm rau củ: cà rốt, bí đỏ, cải bó xôi, bông cải xanh
- Nhóm protein: đậu hũ non, cá basa, ức gà
- Nhóm trái cây: chuối, táo, lê, đào
3.2 Thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho bé 7 - 8 tháng tuổi
Sau khi đã quen với việc nuốt thức ăn nhuyễn như đã luyện tập ở giai đoạn 5-6 tháng tuổi, bé có thể học cách sử dụng lưỡi nhai trệu trạo, nghiền nát thức ăn. Vì vậy ngoài phương pháp xay hoặc nghiền nhuyễn, các mẹ cũng có thể tiến hành cắt nhỏ thức ăn để trộn vào cháo, tạo thành hỗn hợp lợn cợn cho bé tập nhai.
Thực đơn ăn dặm cho bé 7 tháng kiểu Nhật.
Bên cạnh đó, ngoài cháo loãng và các nhóm thức ăn hạn chế lúc ở giai đoạn 5-6 tháng tuổi, lúc này bé đã có thể tiếp nhận những món ăn có kết cấu phức tạp hơn và đa dạng hơn. Các phụ huynh có thể tham khảo những nhóm thức ăn sau, đã có bổ sung thêm những loại thực phẩm mới lạ cho bé làm quen.
- Cháo: các mẹ có thể nấu đặc hơn giai đoạn trước với tỷ lệ 1 phần gạo : 6-7 phần nước.
- Nhóm rau củ: cà rốt, bí đỏ, khoai lang, bông cải xanh, rau cải bó xôi, bí xanh, củ cải trắng, khoai tây
- Nhóm trái cây: táo, chuối, lê, đào, bơ
- Nhóm protein: đậu hũ non, thịt gà, cá trắng, thịt heo, thịt bò
- Các loại đậu: đậu xanh, đậu đỏ
Thực đơn ăn dặm cho bé 8 tháng kiểu Nhật.
Đặc biệt đối với nhóm các loại rau, các mẹ có thể bắt đầu cho bé ăn các loại rau mềm hoặc hấp chín và cắt nhỏ các loại củ và đậu thay vì xay nhuyễn như ở giai đoạn trước. Khi bé ở giai đoạn 5 - 6 tháng, cần ăn riêng rau và cháo để phân biệt mùi vị thì ở giai đoạn 7 - 8 tháng các mẹ có thể trộn chung cho bé ăn cả rau và cháo hoặc vẫn ăn riêng lẻ theo khẩu vị của bé.
>> Xem thêm: Tham khảo Thực Đơn Ăn Dặm Cho Bé 7 - 8 Tháng Từ Nhật Bản
3.3 Thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho bé 9 - 11 tháng tuổi
Sang tháng thứ 9, hãy cho bé ăn 1 ngày 3 bữa để bắt đầu thôi cho bé uống sữa. Đồng thời, bé cũng đã có thể thực hiện một cách thành thạo hơn những động tác nhai, nuốt; làm quen được với nhiều loại thực phẩm hơn, cho nên lúc này, mẹ nên để bé tham gia bữa ăn cùng gia đình. Điều này sẽ giúp bữa ăn của bé trở nên thú vị bởi vì được chia sẻ thức ăn và tham gia hoạt động ăn uống cùng với người lớn.
Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật.
Mặt khác, tín hiệu điển hình của trẻ tháng thứ 9 là có thể tự cầm thức ăn. Động tác của bé là vươn tay và đưa thức ăn lên miệng. Vì lúc này não bộ của trẻ em phát triển rất tò mò về hình dạng thức ăn, cho nên các mẹ hãy khuyến khích và hướng dẫn cho con cầm thức ăn. Cho dù không thành công thì cũng hãy kiên nhẫn với bé. Nhờ điều này mẹ có thể dễ dàng biết trẻ thích ăn gì và không thích ăn gì. Khi trẻ không hứng thú với một loại thức ăn 3 lần thì mẹ nên loại bỏ thực phẩm khỏi thực đơn ăn dặm của bé.
Cho bé ăn dặm kiểu Nhật.
Các mẹ cũng cần lưu ý, ở giai đoạn này lượng sắt trong cơ thể bé cũng bắt đầu giảm xuống, rất cần được bổ sung bằng các loại thực phẩm chứa sắt như cá, gan hay thịt đỏ. Ngoài ra, chế biến thức ăn thành hình dạng dễ cầm nắm, ví dụ như nắm cơm thành nắm nhỏ, rau luộc cắt thành dạng thỏi,... cũng giúp bé nhanh chóng thành thạo việc bốc ăn.
- Nhóm ngũ cốc: cháo, bún, phở, mì
- Nhóm rau củ: cà rốt, bí đỏ, khoai lang, bông cải xanh, rau cải bó xôi, rau muống, rau dền, cải thìa, củ cải trắng, khoai tây, bí xanh
- Nhóm protein: đậu hũ non, thịt gà, thịt heo, thịt bò, cá basa, cá hồi, lòng đỏ trứng
- Nhóm trái cây: táo, chuối, lê, đào, bơ, cam, quýt
- Nhóm các loại đậu và hạt: đậu xanh, đậu đỏ, đậu Hà Lan, hạt chia
- Khác: súp rau củ, súp gà, súp thịt băm, canh bí đỏ, canh rau ngót, cơm nắm nhỏ, cơm trộn thịt băm
3.4 Thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho bé trên 1 tuổi
Khi bé bước vào giai đoạn 12-18 tháng tuổi, bé có thể ăn được nhiều loại thực phẩm hơn và bắt đầu làm quen với các bữa ăn gia đình. Đặc biệt, bé bốc ăn giỏi hơn và cũng thành thạo dùng răng cửa để cắt miếng thức ăn, cho nên thức ăn cũng không cần phải làm mềm như trước. Trong quá trình chế biến món ăn, các mẹ có thể nêm thêm các gia vị như nước mắm, dầu ăn... vì giai đoạn này bé đã có xu hướng thích đồ ăn có vị rõ ràng. Tuy nhiên, cần lưu ý việc ăn mặn quá sớm sẽ không tốt cho hệ thống các cơ quan bài tiết của trẻ.
Cho bé ăn dặm kiểu Nhật.
Vì vậy, đây là khoảng thời gian quan trọng để cả mẹ và bé chuyển sang từ bữa ăn được cho ăn (thụ động) sang bữa ăn tự ăn (chủ động). Lúc này, so với những giai đoạn trước, bé đã lớn hơn rất nhiều. Việc bé cầm thìa không đúng cũng là điều bình thường. Việc thúc ép trẻ, chỉnh đốn quá khắt khe sẽ gây ra phản ứng ngược lại. Các mẹ hãy kiên nhẫn đặt muỗng trước mặt trẻ để kích thích sự tò mò và hứng thú của trẻ khi tự mình sử dụng. Một số phụ huynh cho rằng việc dọn dẹp sau đó sẽ rất vất vả và tốn thời gian, tuy nhiên vì việc này góp phần giúp bé tự lập để có thể tự cầm thìa xúc ăn, cho nên lúc này hãy có lòng kiên nhẫn hơn với bé nha!
Sách ăn dặm kiểu Nhật.
Vai trò của ăn dặm kiểu Nhật là nguồn cung cấp năng lượng và dinh dưỡng chính cho bé từ 12 - 18 tháng tuổi. Bé dần dần bú sữa mẹ ít hơn và cai sữa tự động. Tuy nhiên vào giai đoạn này, nếu bé vẫn muốn bú sữa mẹ thì hãy cho bé bú. Thời điểm này bú sữa mẹ cũng được coi là bữa ăn nhẹ của trẻ, sau mỗi bữa ăn chính mẹ có thể cho trẻ bú thêm sữa mẹ nếu trẻ muốn. Sau khi 2 tuổi trẻ cai sữa, mẹ cho trẻ ăn bữa phụ tùy theo nhu cầu.
- Nhóm ngũ cốc: cơm, bún, phở, mì, bánh mì mềm
- Nhóm rau củ: cải bó xôi, bông cải xanh, rau muống, rau dền, cải thìa,...; cà rốt, bí đỏ, khoai lang, củ cải trắng, khoai tây,...; rau sống như dưa chuột, cà chua bi
- Nhóm protein động vật: thịt gà, thịt heo, thịt bò, cá hồi, cá basa, trứng luộc, trứng chiên
- Nhóm trái cây: táo, chuối, lê, đào, bơ, cam, quýt, nho
- Nhóm khác: súp rau củ, súp gà, súp thịt băm, canh bí đỏ, canh rau ngót, ơm trộn rau củ, cơm trộn thịt băm, cơm nắm nhỏ,bánh khoai lang, bánh ngô, bánh đậu xanh
4. Nguyên tắc cần áp dụng khi cho bé ăn dặm kiểu Nhật
Thực đơn ăn dặm kiểu Nhật.
Chế biến đơn giản và tự nhiên là nguyên tắc quan trọng trong phương pháp ăn dặm kiểu Nhật. Bằng cách không sử dụng gia vị như muối và đường, thực phẩm được giữ nguyên hương vị tự nhiên và giá trị dinh dưỡng. Việc chế biến tối giản cũng giúp bé dễ dàng thích nghi với các món mới và khám phá những hương vị mới một cách tự nhiên, từ đó khuyến khích sự phát triển vị giác và thói quen ăn uống lành mạnh.
Thực đơn ăn dặm kiểu Nhật.
Nguyên tắc đa dạng hóa thực phẩm trong phương pháp ăn dặm kiểu Nhật giúp bé làm quen với nhiều loại thực phẩm khác nhau. Thực phẩm được giới thiệu từng loại riêng lẻ, giúp bé tập trung cảm nhận hương vị cụ thể của mỗi món mà không bị lẫn lộn. Điều này không chỉ giúp bé phát triển vị giác mà còn giảm nguy cơ kén ăn sau này. Việc tiếp xúc với nhiều loại thực phẩm từ sớm cũng đảm bảo bé nhận đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, hỗ trợ sự phát triển toàn diện và khỏe mạnh.
Thực đơn ăn dặm kiểu Nhật.
Mặt khác, phương pháp ăn dặm kiểu Nhật có mục đích tạo ra một môi trường ăn uống vui vẻ và thoải mái, vì vậy các mẹ không nên bắt buộc bé phải ăn. Thay vì ép bé phải ăn hết phần thức ăn, phụ huynh nên khuyến khích bé tự khám phá và thích nghi với các loại thực phẩm mới theo tốc độ của riêng mình. Điều này giúp bé hình thành thái độ tích cực đối với ăn uống, tránh tình trạng căng thẳng và sợ hãi khi ăn. Sự thoải mái và tự nguyện trong bữa ăn sẽ khuyến khích bé thử nghiệm nhiều loại thực phẩm hơn, từ đó phát triển vị giác và thói quen ăn uống lành mạnh.
Thực đơn ăn dặm kiểu Nhật.
Quan sát phản ứng của bé là nguyên tắc quan trọng trong phương pháp ăn dặm kiểu Nhật. Khi giới thiệu thực phẩm mới, cha mẹ cần chú ý đến các biểu hiện của bé như sự thích thú, từ chối, hoặc dấu hiệu dị ứng như nổi mẩn đỏ, tiêu chảy, hoặc nôn mửa. Điều này giúp phát hiện sớm bất kỳ phản ứng tiêu cực nào và điều chỉnh thực đơn phù hợp. Điều này không chỉ đảm bảo an toàn cho bé mà còn giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về sở thích và nhu cầu dinh dưỡng của con, từ đó xây dựng một chế độ ăn dặm hiệu quả và an toàn.
5. Cho bé ăn dặm kiểu Nhật hay kiểu truyền thống?
Việc chọn phương pháp ăn dặm cho bé giữa ăn dặm kiểu Nhật và ăn dặm kiểu truyền thống phụ thuộc vào nhiều yếu tố như sở thích của bé, thời gian và khả năng của cha mẹ, cũng như các điều kiện thực tế. Ăn dặm kiểu Nhật có những ưu điểm nổi bật như giúp bé phát triển vị giác phong phú thông qua việc làm quen với hương vị tự nhiên của từng loại thực phẩm. Bé được giới thiệu nhiều loại thực phẩm khác nhau từ sớm, giúp bổ sung đầy đủ dưỡng chất và tạo thói quen ăn uống lành mạnh. Bé cũng học cách ăn uống tự lập, từ việc cầm nắm thức ăn đến việc sử dụng thìa, dĩa, và phương pháp này khuyến khích bé ăn theo nhu cầu, không ép buộc, tạo môi trường ăn uống vui vẻ và thoải mái. Tuy nhiên, chuẩn bị các món ăn theo phương pháp này có thể tốn thời gian và công sức hơn, và một số bé có thể gặp khó khăn khi phải thử nhiều loại thực phẩm mới.
Thực đơn ăn dặm kiểu Nhật.
Ngược lại, ăn dặm kiểu truyền thống thường dễ chuẩn bị hơn do thực phẩm được nấu chín mềm và xay nhuyễn. Phương pháp này gần gũi với thói quen ăn uống của gia đình, dễ thích nghi và thực hiện, đồng thời thức ăn nhuyễn giảm nguy cơ nghẹn và dễ nuốt, an toàn hơn đối với các bé nhỏ. Tuy nhiên, bé có thể không được làm quen với hương vị tự nhiên của từng loại thực phẩm do thường được trộn lẫn, và ít khi bé được thử nhiều loại thực phẩm riêng biệt cùng lúc. Bên cạnh đó, bé cũng có thể không được khuyến khích tự ăn và phát triển kỹ năng ăn uống tự lập.
Ăn dặm kiểu Nhật cho bé 6-7 tháng.
Do đó, ăn dặm kiểu Nhật phù hợp nếu bạn muốn bé phát triển vị giác từ sớm, học cách ăn uống tự lập và có thời gian để chuẩn bị các món ăn đa dạng. Ăn dặm kiểu truyền thống thích hợp hơn nếu phụ huynh ưu tiên sự tiện lợi, dễ chuẩn bị và muốn bé làm quen với thói quen ăn uống của gia đình. Một số gia đình kết hợp cả hai phương pháp để tận dụng những ưu điểm của từng phương pháp. Điều quan trọng là cha mẹ quan sát và lắng nghe nhu cầu của bé, đảm bảo bé nhận đủ dinh dưỡng và có trải nghiệm ăn uống tích cực.
Thực đơn ăn dặm kiểu Nhật không chỉ là một phương pháp ăn dặm, mà còn là một hành trình khám phá hương vị và dinh dưỡng cho bé yêu. Với sự kiên nhẫn, tình yêu thương và kiến thức đúng đắn, mẹ sẽ giúp bé xây dựng nền tảng vững chắc cho sức khỏe và sự phát triển toàn diện. Hy vọng rằng những chia sẻ trong bài viết này đã giúp mẹ có thêm nhiều ý tưởng và tự tin hơn trong việc xây dựng thực đơn ăn dặm kiểu Nhật cho bé.
