Cơm chan nước trà - món ăn nghe lạ lùng nhưng lại rất phổ biến trong đời sống ẩm thực người dân Nhật Bản. Cùng tìm hiểu nguồn gốc và cách làm cơm ochazuke chan nước trà vô cùng đơn giản trong bài viết dưới đây.
Ochazuke là gì? Cơm Ochazuke chan nước trà độc đáo từ thời Edo
Nếu nước Mỹ có gà rán và khoai tây chiên là những loại fast-food nổi tiếng thì món ochazuke - cơm chan nước trà cũng có thể coi là món ăn nhanh rất phổ biến trong văn hóa ẩm thực Nhật Bản. Vào buổi sáng bận rộn, hay khi cảm thấy bụng rỗng khó chịu sau buổi nhậu nhẹt đêm khuya, hoặc bất kỳ thời điểm nào bạn cần một chút đồ ăn vặt nhẹ nhàng trong ngày, nước trà nóng rót lên chén cơm sẽ là điều mà hầu hết người Nhật quen thuộc.
Ochazuke
Giải thích một cách đơn giản, ochazuke là một món ăn truyền thống của Nhật Bản, được làm bằng cách rưới trà lên cơm. Ở Kyoto, món ăn này còn được gọi là "bubuzuke." Không có một công thức nhất định nào quy định rõ phải dùng loại trà nào cho món ochazuke, chúng ta có thể dùng tự do các lá trà Nhật Bản như sencha (trà xanh), hojicha, trà ô long,... hoặc nước súp dashi (được gọi là dashi chazuke) như cách nấu nướng ngày nay. Món ăn kèm với ochazuke rất đa dạng, bao gồm rong biển, bánh gạo, mận muối, rau muối, lá tía tô, gừng,...
Ochazuke trong tranh Ukiyo-e
Có rất nhiều giả thuyết khác nhau về nguồn gốc của món cơm chan nước trà ochazuke độc đáo này, tuy nhiên tất cả đều thống nhất quay ngược về thời đại Heian (794 - 1185) - thời điểm ochazuke ra đời. Thời đó chưa có công nghệ giữ ấm hay đông lạnh như chúng ta ngày nay, cho nên đồ ăn để lâu sẽ khô và cứng, rất khó ăn. Trong cái khó ló cái khôn, người nông dân Nhật Bản đã nghĩ ra phương pháp yuzuke, tức là ngâm cơm trong nước nóng để cơm mềm và ngon khi ăn; mùa hè nóng bức thì đổ nước lạnh lên trên như luộc cơm để nhạt và dễ ăn hơn. Lúc này, trà cũng đã được du nhập vào Nhật Bản bởi các sứ giả nhà Đường của Trung Hoa, tuy nhiên chỉ được sử dụng giới hạn trong Hoàng cung và giới quý tộc.
Lá trà xanh Nhật (sencha)
Đến thời Edo (1603 - 1868), phương pháp sản xuất trà xanh Nhật sencha ra đời, không chỉ giới quý tộc mà ngay cả tầng lớp bình dân cũng có thể thưởng thức thứ nước trà xanh tươi có hương thơm ngào ngạt và hương vị thanh tao. Cùng với độ phổ biến của trà xanh, cách ăn đổ nước trà nóng lên cơm thay cho nước sôi cũng đã bắt đầu lan rộng. Có thể nói, đây chính là sự khởi đầu cho món cơm chan nước trà ochazuke mà chúng ta nhìn thấy ngày nay.
3 Cách làm ochazuke cơm nước trà thanh đạm đổi vị
1. Shake-chazuke cá hồi muối
Ochazuke cá hồi muối
Nguyên liệu
- 1 miếng fillet cá hồi muối 80gr
- 1 miếng rong biển (khoảng 10cm)
- 300gr cơm nóng
- 2 cốc trà xanh
Cách làm
- Áp chảo cá hồi muối trên chảo mà không dùng dầu ăn cho đến khi chín vàng 2 mặt. Lọc bỏ phần da và xương. Dùng đũa hoặc dĩa tách từng lớp thịt của miếng cá ra. Dùng kéo cắt miếng rong biển nori thành những miếng rộng khoảng 3cm. Gập lại và tiếp tục cắt thành những miếng mỏng hơn.
- Chuẩn bị 2 cốc nước trà xanh.
- Xới 4 bát cơm, mỗi bát chỉ đầy một nửa. Đặt các miếng cá hồi lên trên và chan trà xanh vào bát. Trang trí với rong biển nori rồi dọn ăn ngay.
2. Tarako-chazuke trứng cá tuyết
Trứng cá tuyết
Nguyên liệu
- 2 bọc trứng cá tuyết muối nhạt (50gr)
- 1 ít hành lá
- 300gr cơm nóng
- 2 cốc trà xanh
Cách làm
- Áp chảo bọc trứng cá bằng lửa nhỏ cho đến khi trứng cá có màu trắng sữa. Xắt thành những miếng rộng khoảng 1cm.
- Xắt hành thành những hình tròn, mỏng.
- Chuẩn bị 2 cốc nước trà xanh.
- Xới 4 bát cơm, mỗi bát chỉ đầy một nửa. Cho trứng cá lên trên và trang trí với hành xắt mỏng. Chan nước trà xanh rồi dọn ăn ngay.
3. Hamu-chazuke thịt nguội
Thịt nguội
Nguyên liệu
- 2 lát thịt nguội 80gr
- 1 ít mè trắng (nếu có)
- 1 ít wasabi (tùy thích)
- 300gr cơm nóng
- 2 cốc trà xanh (hoặc houjicha nếu có)
Cách làm
- Cắt thịt nguội thành những miếng nhỏ vừa ăn.
- Chuẩn bị 2 cốc nước trà xanh nóng.
- Xới 4 bát cơm, mỗi bát chỉ đầy một nửa. Cho thịt nguội lên trên và trang trí với mè trắng kèm theo ít wasabi. Chan nước trà xanh rồi dọn ăn ngay.
Gợi ý các loại topping và loại trà thường dùng
Ngoài 3 công thức dễ làm và dễ tìm kiếm nguyên liệu ngay cả ở các siêu thị Việt Nam như trên, trong bài viết này Takara standard Vietnam cũng xin giới thiệu các loại topping cùng loại trà để làm ochazuke cơm nước trà được người dân xứ sở hoa anh đào yêu thích dưới đây.
Trà
Ba loại trà phổ biến thường được sử dụng cho món ochazuke có thể kể đến là trà xanh Nhật (sencha), trà rang (houjicha), và trà gạo lứt (genmaicha). Trà xanh Nhật mang lại hương vị thanh mát và tinh khiết, làm nổi bật sự tươi ngon của các nguyên liệu kèm theo như rong biển, mận muối, và cá. Trà rang với hương thơm ấm áp và vị đậm đà, tạo ra một trải nghiệm ẩm thực khác biệt, đặc biệt phù hợp với các món ăn kèm như rau muối và đồ chua. Trà gạo lứt là loại trà kết hợp giữa trà xanh và gạo lứt rang, mang lại hương vị bùi bùi và thơm ngon, lý tưởng để thưởng thức cùng lá tía tô và gừng muối.
Natto
Mặt khác, có thể nói ochazuke là món chuyên dùng để “dọn tủ lạnh” của các mẹ Nhật, cho nên họ thường tận dụng những nguyên liệu còn lại trong bếp cho món ăn độc đáo này. Với lý do này, người Nhật thường sử dụng natto, một món đậu nành lên men, làm topping cho món ochazuke. Natto sau khi rót thêm chút nước tương và dùng đũa trộn đều tạo bọt, chúng kết hợp với cơm và trà nóng tạo ra một món ăn đơn giản mà vẫn bổ dưỡng và thơm ngon.
Xem Đậu Tương Lên Men Natto Và Lợi Ích Vàng Cho Sức Khỏe tại đây.
Mơ muối umeboshi
Nói đến các nguyên liệu quen thuộc trong tủ lạnh các mẹ Nhật, mơ muối umeboshi là món ăn không thể thiếu. Umeboshi không chỉ mang lại hương vị chua mặn đặc trưng, giúp cân bằng và làm phong phú hương vị của cơm và trà, mà còn có nhiều lợi ích sức khỏe như hỗ trợ tiêu hóa và cung cấp vitamin C.
Rau củ muối
Khi rau củ muối chua trong tủ lạnh còn mỗi thứ một ít, lại không quá nhiều cho một bữa ăn, người Nhật tận dụng chúng cho món ăn nhẹ ochazuke cơm chan nước trà này. Rau củ giòn giòn, hương vị muối chua đậm đà ăn cùng cơm và nước trà nóng vừa ngon miệng, no bụng mà lại không béo, rất được các cô gái yêu thích. Chúc các bạn ngon miệng với cách làm cơm ochazuke chan nước trà độc đáo từ Nhật Bản!
